Kilka słów na temat oddychania

Oddychanie jest podstawową czynnością fizjologiczną naszego organizmu, bezwarunkową, niezbędną do życia. Jest także bardzo ważne dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania aparatu mowy. Dlatego warto zwracać uwagę na to, jak oddychają dzieci zarówno podczas różnych codziennych aktywności, jak i w czasie snu.

W czasie mówienia powietrze wdychane jest głównie ustami, a wydychane ustami lub nosem w zależności od wypowiadanych dźwięków. Wdech jest szybki, wykonywany bez unoszenia ramion, a wydech długi i powolny. W trakcie i po wysiłku fizycznym oddychamy torem mieszanym albo ustnym. Natomiast w czasie tzw. spoczynku, kiedy nie mówimy, prawidłowe oddychanie powinno odbywać się wyłącznie torem nosowym przy domkniętych wargach z szerokim językiem przyklejonym do miejsca za górnymi siekaczami (czyli wałka dziąsłowego) i podniebienia twardego.

Podczas oddychania przez nos:

• usta domykają się (aktywizacja mięśnia okrężnego warg),
• język pionizuje się i osiąga prawidłową pozycję spoczynkową,
• prawidłowo kształtuje się podniebienie twarde poprzez „masowanie” jego powierzchni językiem, a to zapobiega zwężaniu się kości podniebiennej i tworzeniu się wąskiego i silnie wysklepionego podniebienia,
• następuje filtracja powietrza z zanieczyszczeń, ogrzanie go i nawilżenie.

Dlaczego dziecko nie oddycha prawidłowo? Przyczyny tego mogą być bardzo różne. Do najczęstszych należą:

• obniżone napięcie mięśni okolicy oralnej, stale rozchylone usta, oddychanie torem ustnym od pierwszych dni życia dziecka,
• częste infekcje górnych dróg oddechowych, prowadzące do niedrożności nosa na skutek kataru,
• parafunkcje, na przykład ssanie pieluszki, smoczka, palca, wargi, policzka,
• przeszkody anatomiczne, takie, jak polipy w nosie, skrócone wędzidełko podjęzykowe, przerost migdałków podniebiennych, przerost trzeciego migdała.

Jakie skutki pociąga za sobą nieprawidłowe oddychanie?

• nawracające infekcje górnych dróg oddechowych,
• niewyspanie, bladość, krążki pod oczami,
• trudności z koncentracją uwagi,
• niespokojny sen,
• charakterystyczny wygląd twarzy, określany jako twarz adenoidalna (dziecko ma „gapowaty” wyraz twarzy, nie mogąc oddychać przez nos, otwiera buzię i oddycha przez usta),
• zaleganie języka na dnie jamy ustnej oraz nieprawidłowe połykanie,
• obniżenie napięcia mięśni warg, policzków, żuchwy,
• problemy zgryzowe,
• wady wymowy.

Drogi Rodzicu, jeśli Twoje dziecko oddycha przez usta:

• zastanów się, od jakiego czasu ma to miejsce,
• zaobserwuj sposób oddychania dziecka podczas snu, odpoczynku, zabawy,
• zwróć uwagę na postawę dziecka, ułożenie ciała podczas oddychania, pozycję języka (czy język znajduje się między wargami lub między zębami),
• dbaj o drożność nosa dziecka, ucz, jak czyścić nos w czasie infekcji,
• skonsultuj się z logopedą, który oceni sposób oddychania i wdroży odpowiednie działania,
• w przypadku przedłużających się i nawracających infekcji skonsultuj się z laryngologiem, który pomoże ustalić ewentualne anatomiczne przyczyny zaistniałych nieprawidłowości.

Źródło: logopedarybka.pl

Oprac. mgr Katarzyna Roszkowska-Świerczek